Vergi denetiminin en önemli özelliklerini tarafsız olmak, yaptırım gücüne sahip olmak ve geniş kapsamlı olmak olarak sayabiliriz.[1]
Vergi denetimi, devlet adına yapıldığı için devlete daha fazla gelir sağlamak amacıyla da olsa yasal yöntemler dışında yapılamaz. Vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyeti her türlü etkiden uzak bir şekilde denetim elemanı tarafından ortaya konulmaya çalışılmalıdır. İnceleme elemanları her türlü siyasi etkiden uzak görev yapmak durumundadır. İnceleme elemanının tarafsız davrandığı vatandaşlar nezdinde de kabul görmüş olmalıdır.[2]
Ülkemizde vergi idaresi, yaptırım gücüne sahip olup, yapılan denetimlerde vergi kaybı tespit etmesi durumunda, bu vergilerin cezalı olarak tahsili için bir kısım yollar izlemektedir. Buna ilişkin kurallara tahsilata ilişkin yasal düzenlemelerde yer verilmiştir.[3]
Vergi denetimi, ekonomik şartlar, işletmecilik ilkeleri, muhasebe ilke ve standartları, ülkenin mali ve hukuki mevzuatı gibi unsurları dikkate alan çok geniş kapsamlı bir inceleme faaliyeti olup, sadece mükelleflerin hesaplarının incelenmesinden ibaret değildir.
[4]
Yukarıda yer verilen özellikler dışında, vergi denetiminin düzeltici ve önleyici özelliklerinden de söz edilebilir. Vergi denetiminin düzeltici özelliği, denetim elemanlarının vergi mükelleflerini aydınlatmaları, bu sayede mükelleflerin vergi konusunda daha bilinçli olmalarını ifade eder. Bu şekilde, istenilmeden meydana gelebilecek hataların önüne geçilir. Ayrıca vergi denetimi önleyici özelliğiyle denetime tabi tutulmayan mükelleflerin bir gün denetime tabi tutulabileceği fikriyle caydırıcıdır.
[5]
[1] Tekin, Çelikkaya, a.g.e., s.51.
[2] Menşure Kolçak, Erzurum’daki Mükelleflerin Vergi Karşısındaki Davranışları, Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları, Erzurum, 2000, S:15, s.62.
[3] Tekin, Çelikkaya, a.g.e., s.52.
[4] Metin Özşahin, İşletmelerin İç ve Dış Denetiminde Vergi Denetiminin Yeri”, Vergi Dünyası, 1986, S:57, s.67.
[5] Can, Şengöz, Aydın, a.g.e., s.444.
NOT: YAZILAR İZİNSİZ VE KAYNAK GÖSTERİLMEKSİZİN KULLANILAMAZ.
www.mukellef.net